MASSACULTUUR-QUIZ

Om leerlingen op een activerende manier te laten leren over de massacultuur bij Kunst Algemeen, heb ik de volgende opzet bedacht.

Leerlingen gaan in groepen samenwerken en krijgen steeds andere fragmenten met betrekking tot de massacultuur te zien. Nadat zij een voorbeeld gezien hebben, krijgen zij de opdracht om met elkaar te bespreken wat de relatie is tussen onderstaande items uit het examenprogramma en de getoonde fragmenten. Zij moeten niet alleen aangeven welke items in het fragment aanwezig waren, maar zij moeten dit ook beargumenteren.

Voor docenten zijn deze teksten een interessante voorbereiding voor massacultuur:

- Lev Manovich over The Poetics of Urban Media Surfaces http://www.firstmonday.org/issues/special11_2/manovich/

- Afstudeerscriptie van Leonore Iris Schmit: zien en gezien worden. De functie van drie festivals voor audiovisuele kunst. http://www.mediamatic.nl/whoiswho/noortje/Zien_en_gezien_worden.pdf

Getoonde fragmenten:

• Videofragment van: Shoppen in grote shopping malls in Las Vegas: daarbij is de vormgeving van deze ruimtes zo ingericht dat er op de plafonds projectiles te zien zijn van een versnelde overgang van dag naar nacht (in een cyclus van 1 uur) waardoor de bezoekers het gevoel van tijd kwijt zijn en daardoor meer shoppen, eten en geld uitgeven. Bron: Programma van discovery
• Videofragment van: Merchants of Cool – Viacom de multinational waaronder ook MTV valt, gebruikt coolhunters omdat zij trendsetters zijn voor jongerencultuur. Maar zodra de grote multinationals de informatie van deze jongeren verwerkt hebben in hun marketing, is deze subcultuur massacultuur geworden en daarmee oninteressant voor het jongerenpubliek. Bron: PBS programma Merchants of Cool info via: http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/cool/themes/
• Videofragment van: DVD van Chris Cunningham – uit het directorslabel. Daarvan laten zien: reclame voor Sony Playstation, voor Levis Jeans; een videoclip voor Madonna (Frozen) en een fragment van zijn autonome videowerk. Bron: http://www.directorslabel.com/ (te koop via www.bol.com )
• Videofragment van: de musical Cats – Engelse uitvoering van deze musical van Andrew Lloyd Webber met o.a. Elaine Paige – nummer Memory. Bron: te koop bij www.bol.com
• Videofragment van: een journaal uitzending waarbij de zenderindeling van nederland 1, 2 en 3 gepresenteerd werd. Deze zenderindeling was gebaseerd op het onderzoek naar doelgroepen van motivaction. Info over inhoud voor bepalen van doelgroepen: http://www.motivaction.nl/data/indemedia/artikelen/moti_mentality_leaflet_net.pdf en ook erg interessant: http://www.matchingmagazine.nl/congres/presentations/De%20beleving%20van%20cultuur%20Motivaction%20deel1.pdf (dit is eventueel bruikbaar ter vervanging van het journaal fragment – dat al van enige jaren terug is)
• Videofragment van: The Ashton brothers van de DVD bij de tentoonstelling ‘Backstage’ van het Theaterinstituut. http://www.theaterinstituut.nl/en/media/images/publicaties/cover_dvd_backstage deze DVD is te koop via: http://www.lambo.nl/titels/media-dvd-s-cd-rom-s/simpleitem.2007-02-22.7962371917
• Videofragment van: de uitmarkt eind jaren 90. Daar werd Frans Haks (voormalig directeur van het Groninger Museum) geïnterviewd over het werk van Micha Klein. Ook Micha Klein komt zelf aan het woord en spreekt dan over het ‘hedonisme’ van de house/dance cultuur van de jaren 90 in Nederland. Kijk voor achtergrondinfo hierover op: http://www.michaklein.com/flash/index.html (onder VJ zijn clips te zien en onder ART foto’s) verder nog info op: http://www.educatie-groningermuseum.nl/archief/oog_in_oog/php/peiling.php?onderwerp=inleiding&id=1 en op: http://www.educatie-groningermuseum.nl/archief/oog_in_oog/php/peiling.php?onderwerp=peiling&id=3
• Videofragment via internet over Andy Warhol: http://www.ubu.com/film/warhol.html

ITEMS UIT HET EXAMENPROGRAMMA VOOR KUNST ALGEMEEN:

Onderwerp: Massacultuur in de tweede helft van de twintigste eeuw

• popart en massamedia;
• soaps, comedy, tv-drama, videoclips;
• musical;
• kleding in massacultuur en subculturen;
• popmuziek, filmmuziek, elektronische muziek, 'fusion';
• multidisciplinaire kunst;
• postmodernistische kunst in relatie tot massacultuur;
• verzamelingen: Centre Pompidou, Groninger museum.

Subdomein: Massacultuur in de tweede helft van de twintigste eeuw

Kunst en religie, levensbeschouwing

• Visies op geschiedenis: fragmentarisch; opgeven van vooruitgangsidee; richtinggevende ideologieën zijn er niet (postmodernisme, Jencks); consumeren, vermaakt worden.
• Grote verscheidenheid in levensbeschouwingen waaronder relativisme, cynisme, 'no illusion' (punk), hedonisme.
• Veelheid van betekenissen door citaten en fragmenten; realiteiten; eigen fantasieën (Eco).
• Items: 'verleidelijke' massaproducten; rollen die mensen spelen, 'sterren'; seks en geweld; (nep-)sentimentele beelden; geënsceneerde beelden.

Kunst en esthetica

• Geen vaststaande esthetische normen.
• Herwaardering ornament.
• Herwaardering verhalende verwijzingen.
• Complexiteit en tegenspraak (Venturi).
• Herwaardering figuratie.
• Cultuurrelativisme.
• Natuur: natuur en clichés over de natuur.
• Originaliteit: hoeft niet; clichés en (stijl)citaten mogen.
• Grensoverschrijdingen van veel kunstdisciplines.

Kunstenaar en opdrachtgever; politieke en economische macht

• Opleiding: vrij individualistische, eclectische leerroute.
• Opdrachtgevers:
• voor zogenaamde hoge cultuur subsidies en sponsors;
• massacultuur marktmechanismen.
• Het spanningsveld tussen 'hoge' en 'lage' kunst.
• Sterrendom.
• Maatschappelijke organisatie: globalisering; sterke individualisering (pluralisme, subculturen).
• Verzamelingen: behalve eigen smaak, inspelen op actualiteit; kunst als handel en investering.

Kunst en vermaak

• Hollywoodfilms, tv, reclame, stripverhalen, posters, megatentoonstellingen en manifestaties.
• Popmuziek, soaps, videoclips, musicals.
• Kleding.

Kunst, wetenschap en techniek

• Reproduceerbaarheid.
• Computertechnieken en elektronische kunst.
• Audiovisuele media.
• Simulaties.
• Virtual reality.

Kunst intercultureel

• (Stijl)citaten uit verschillende culturen, c.q. subculturen.
• Fusion, samensmelting.
• Wereldwijd opereren van kunstenaars.
• Maatstaven voor kunst: westers versus cultuurrelativisme.
• Kunst van allochtonen; wereldmuziek.

Home terug naar massacultuur